Böbrek Üstü Bezi Hormonları ve Görevleri – Böbrek Hastalıklarını Önlem

Böbrek üstünde yer alan hormonlar, vücut sağlığı açısından son derece önemlidir. Bu hormonların faaliyetlerine dikkat ederek böbrek rahatsızlıkları önlenebilir.

Böbrek hormonları

Hormonlar, vücuttaki işleyişte önemli bir yere sahiptir. Böbrek de ciddi bir hormonal salgılanmaya sahip olan organlar arasındadır. Bu hormonlar, böbreğin iyi bir biçimde işlemesini ve vücuda faydalı olmasını sağlar.

Böbrek rahatsızlıklarının önemli bir kısmı da bu hormonların eksik, fazla ya da yanlış salgılanması sebebiyle olur. Bu bakımdan böbrek sağlığınıza dikkat edebilmek için hormonların işleyişlerini bilmeniz gerekir.

Böbreküstü bezleri adı verilen yerler, hormonların salgılandığı merkezlerdir. Herhangi bir stres ya da fizyolojik gerilim esnasında ilk uyarılan bölgelerden biri olduklarını da söylemek gerekir.

Böbreküstü bezleri, korteks ve medila olmak üzere iki ayrı bölgeden meydana gelir. Anatomik olarak karın zarının arka kısmında yer alırlar.

Hormonların Temel Özellikleri

Vücutta salgılanan hormonların önemli bir kısmı böbreklerin kabuk kısmında yani adrenal komplekste üretilir. Kalp ve damar için hayati öneme sahip olan adrenalin ve nor adrenalin kısımları da iç kısımda üretilmektedir. Bu hormonlar kısa sürede damarlara ve kana karışarak vücutta dolaşıma girer. Bu bakımdan böbrek sağlığının kalp sağlığı için de önemli bir yere sahip olduğunu belirtmek gerekir. Nitekim vücutta dolaşıma giren hormonların büyük kısmı böbreklerde üretilmektedir.

Kortizol

Bu hormonun işlevi protein ve karbonhidrat metobolizmasının düzenlenmesinde yardımcı olmaktır. Bununla birlikte karaciğerdeki glikojen sentezinin düzenlenmesi de bu hormon sayesinde gerçekleşir. Hormonun salgılanması bu bakımdan vücut sağlığı için önemlidir. Bazı durumlarda karaciğer rahatsızlıklarında dışarıdan enjekte edildiği de bilinmektedir. Tüm bunlarla birlikte, yağdaki ve kandaki glikoz seviyesini arttırıp şeker dönüşümünün düzenlenmesine yardımcı olan bir hormondur.

Aldosteron

Böbreklerin dış kısmında üretilen hormonlar arasında her alan aldosteron, vücut için hayati bir öneme sahiptir. Bu hormonların salgılanmaması ya da az salgılanması kişinin ölümüne dâhi sebep olabilir. Aldosteronun görevi ise vücuttaki iyon dengesini sağlamaktır. İdrar tüpçüklerindeki iyonların geriye emilimi, kan ve damarlardaki iyon derişim aldosteron hormonu sayesinde gerçekleşir.

Yoğun miktarda deniz suyu yutan insanların hastalanması ve ölmesi de aldosteron salınımı ile ilgili bir durumdur. Deniz suyu yutulmuş ve sindirilmişse, aldosteron hormonu azalacaktır. Müdahale edilmediği takdirde ise hormonun üretimi duracak ve bu durum kişiyi ölüme götürebilecek rahatsızlıklara sebep olacaktır. Bu bakımdan hem böbrek hem de vücut sağlığı için aldosteron salgılanmasına önem vermek gerekir.

Adrenal Eşey Hormonları

Ergenlik dönemi, vücuttaki hormonal salgılanmanın değişmesi ve farklı hormonların salgılanması ile başlar. Böbrek üstü bezlerin dış kısmında üretilen ve burada salgılanan adrenal eşey hormonlarının ergenliği başlatan hormonlar olduğu söylenebilir. Bu hormonlar salgılandıktan sonra fiziksel ve ruhsal değişimler hızlanır. Hormonların erken bir dönemde salgılanmaya başlaması çocukların ergenliğe erken yaşlarda girmelerine sebep olacaktır.

Adrenalin

Noradrenalin ile birlikte iç kısımda salgılanan iki hormondan biridir. Aşırı psikolojik ve fiziksel uyaranlarda vücutta salgılandığı bilinir. Stres, öfke, korku, üzüntü gibi durumlarda normalden fazla salgılanabilir. Doğrudan kalbe giden damarlara karışarak kalbi etkileyen bir hormon olduğunu da belirtmek gerekir. Stres ve diğer etkenlere bağlı olarak gelişen kalp krizinin temel sebebi  vücuttaki adrenalin yükselmesi ve bu hormonun kalbe baskı yapmasıdır.

Adrenalin hormonu aynı zamanda glikojeni glikoza dönüştürür ve vücuttaki şeker dönüşümüne katkıda bulunur. Korku, heyecan, stres, öfke gibi durumlarda salgılanması vücuttaki dengenin lehinedir. Ancak aşırı salgılanmanın belirtildiği üzere riskleri bulunmaktadır. Vücudu yorgunluğa daha dirençli hâle getiren bir hormon olduğu için spor yaparken de salgılandığı bilinir.

Noradrenalin

Vücuttaki kılcal damarların kasılmasını düzene sokmak bu hormonun görevidir. Bu faaliyetin amacı ise kan basıncındaki yükselmenin sağlanmasıdır. Adrenalinle birlikte salgılanan bir hormondur ve adrenalinin etkileri karşısında vücudu güvenceye alır. Vücudun otonon sisteminin faaliyete geçmesini sağlayarak adrenalin yükselmesinin zararlarını en az seviyeye indirme görevi taşır.