Kateter, diyalize girmek için kullanılan ve büyük toplardamarlara takılan bir uygulamadır. Ayrıca hastanın idrar boşaltımının sağlamasına yarayan sistemlerdir.
İçindekiler
Böbreğe Kateter Takılması
Böbreğe kateter takılmasındaki amaç hastanın idrar boşaltımının sağlanması ve mesaneye bağlı olarak ortaya çıkabilecek rahatsızlıkların hafifletilmesidir. Uygulanacak olan cerrahi işlemlerde idrar sızıntılarının engellenmesi ya da saatlik periyotlarda idrar çıkışlarının izlenmesi için uygulanır. Bununla beraber mesanenin aralıklı ya da devamlı bir şekilde yıkanması için de hastanın ilgili alanı kateter takılarak korunur. İdrar yollarına takılan kateter böbreğe doğru itilir ve 2 şekilde uygulama yapılabilir.
Kateter Uygulamaları
Böbreklere kateter takılması
Böbreğe kateter uygulamaları geçici mesane ve kalıcı mesane kateterizasyonu şeklinde yapılabilmektedir. Geçici mesane uygulamasında sadece bir defaya mahsus işlem yapılır Daha çok nelaton kateter kullanılır ve sadece 5 ile 10 dakika arasında işlem tamamlanır. Mesane yetersizliği olan kişilerden steril idrar örneklerinin alınabilmesi için ve idrardan sonraki rezidüel idrar olup olmadığının belirlenmesi için tercih edilir.
Kalıcı mesane kateterizasyonunda ise kateter belirli bir süre mesanede bırakılır. Burada ise foley kateter tercih edilmektedir. Prostatı ilerlemiş olan hastalarda tercih edilir. Böbreğe kateter takılmasında kullanılan kateter uzunlukları da önemlidir. Bu uzunluklar;
- Yeni doğanlarda 6 Fr,
- 1 ile 3 yaş arası çocuklarda 6-8 Fr,
- 4 ile 10 yaş arasında 8-10 Fr,
- 12 ile 16 yaş arasında 10-12 Fr
- Kadınlarda 14 ile 16 ve erkeklerde ise 16 ile 18 Fr uzunluklarında tercih edilmektedir.
Kateter Nasıl Takılır?
Eğitimli bir kişi tarafından steril malzeme kullanılarak takılan kateter hazır set olarak da tercih edilebilir. Kateter takılması süresince uygulanacak prosedürler aşağıdaki gibidir;
- Eller yıkanır ve kurulanır. Daha sonra steril eldiven giyilir.
- Steril aletlerle tamponlar tutulur ve antiseptik solüsyona batırılır.
- Steril örtüler ile uygulama yapılacak alan örtülür.
- Kateter hazırlığı yapılır. Eğer hazır kateter takma seti bulunmuyorsa yardımcı paket açılarak steril kateter uygulaması yapılmalıdır. Kateterin balonunun şişirilmesi için de kullanılacak steril sıvı enjektöre alınır ve hastanın bacakları arasına idrar toplama kabıyla beraber yerleştirilir.
- Kateter daha sonra ilgili bölgeye yerleştirilir. Daha sonra idrarın gelme durumu takip edilir. Eğer kateterin mesanede olduğu düşünülüyorsa ve buna rağmen idrar gelmiyorsa az miktarda bası uygulanır ve idrarın gelip gelmediği kontrol edilir.
- Balonlu kateter uygulamasında 8 ile 10 ML kadar balon şişirilir.
- Kateter takma sırasında perine bölgesinde kirlenme söz konusu ise ilgili bölge antiseptik solüsyonla temizlenir.
- İşlemler bu şekilde tamamlanmış olur ve hasta kalktığı andan itibaren drenaj sisteminin bükülüp tıkanmadığı kontrol edilir.
Kateter Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Böbreğe kateter takılmadan önce hijyenlik durumu ve enfeksiyon kontrolünün yapılması gerekmektedir. Bu cisim takıldıktan sonra kateterin olduğu bölge kontrol edilmeli ve ilk takıldığı anda glop bölgesinden gelen idrarın miktarı değerlendirilmelidir.
Bu süreçle beraber idrarın akış hızı ve kateterdeki tıkanıklık da kontrol edilir. Hastadaki kaşıntı, ağrı ya da yanma gibi yan etkiler sürekli olarak izlenir. Mikroorganizmaların mesaneden taşınma gibi bir riski olduğu için böbreğe kateter takılması gerekli görüldüğü zaman bu işlem yapılmalıdır. Herhangi bir yan etkiye neden olmadığına kanaat getirildiğinde ise belirli aralıklarla kateter değişikliği yapılmamalıdır.
Kalıcı kateter uygulaması yapılan hastalara ve yakınlarına idrar torbasının hiçbir şekilde oynatılmaması ve sondanın hareket ettirilmemesine dair hatırlatmalar yapılır. Bununla beraber hastanın kendi başına idrar torbasını değiştirmemesi ve ağrılı dönemlerinde uzmanlara bilgi vermesi tekrar hatırlatılır. En önemli husus ile hastanın günlük temizlik kurallarına uyması gerektiğidir.