Dinamik Böbrek Sintigrafisi Nasıl Çekilir? Öncesi ve Sonrası

Böbreklerin nasıl çalıştığını görüntümek için damar yolundan radyoaktif bir madde verilerek yapılan sintigrafinin neden yapıldığı ve sonuçları.

Endikasyonları

Böbreklerin çalışmasını ve fonksiyonlarının normal olup olmadığını değerlendirmek amacıyla radyoaktif bir maddenin açılan damar yoluyla verilmektedir. Damardan verilen maddenin böbreklere ulaşmasıyla birlikte mesaneye kadar giden süresini incelemektedir. Detaylı incelemesi radyofarmasotik ismi verilen bir madde sayesinde gerçekleşmektedir. Böbrek, idrar yollarının ve mesanenin incelenmekte olduğu sintigrafi endikasyonları şu şekilde olmaktadır:

• Asimetrik renal fonksiyon;
• Üropatiler;
• Mesane disfonksiyonları;
• Sistografi öncesi;
• Renal hipertansiyon;
• Böbrek nakli.

Anatomik konumunun ihlali gibi durumlarda ve topoğrafik konum ihlali geliştiğinde doktor tarafından şüpheli görülmesi halinde istenir. İdrar organlarının herhangi birinde malformasyon gelişimini görmek için istendiği gibi patolojilerini görüntülemek içinde yapılmaktadır. Güvenilir bir tanı koyma yöntemi olması nedeniyle problemli hastaların yaptırması tercih edilmektedir.

Çekim Aşamaları

Özel ilacın damardan enjekte edilmesi ile birlikte birkaç dakika içerisinde görüntü vermeye başlayacaktır. Yaklaşık olarak 30 ile 45 dakika arasında sürmektedir. Tam kapsamlı devlet, araştırma, üniversite ya da özel hastanelerde SGK güvencesiyle yaptırılabilir. Güvencesi olmayanların ücretini kendilerinin ödeyerek yaptıracağı ve pahalı bir işlem olmaktadır.

Öncesi

Hasta sadece damar yolu açılırken özel iğnenin vücuduna girmesi sonucunda bir acı hissedecektir. Bunun dışında hastalar herhangi bir ağrı ya da sızı hissetmeyecektir. Fakat idrar organlarının hepsi incelenecek olduğundan dolu olması sonucunda incelemede mesane görüleceğinden işlem öncesinde sıvı alımına dikkat edilmelidir. Kullanmakta olduğu ilaçların doktora belirtilmesi gerekiyor. Gebe ya da gebelik şüphesi olması halinde bu durum doktorlara bildirilmelidir. Çünkü gebelerde bu tanı yapılmaz.

Aşamaları

İşlem sırasında hastanın hiçbir hareket etmeden kalması doğru sonuçları vermesini sağlayacağı için hareketsiz kalınmalıdır. Hastanın sırt üstü ya da oturur şekilde bir pozisyonda olacaktır. İşlem uzun süreceği için hastaların uzun bir süre oturur vaziyette kalması zor olacağından çoğunlukla uzanmasıyla çekim yapılır. İlk olarak idrar yollarının çalışması görülecek bu nedenle de mesanenin dolu olması gerekiyor. Sonrasında ise mesanenin boşaltılarak görüntülenmesi işlemi yapılacaktır. Hastalarda sonda olması durumunda açık pozisyonda olmalıdır. İlk olarak hastaya ilaç verilmeden görüntülemeye başlanacak ve görünlemenin yaklaşık olarak 20. dakikası itibariyle  damar yolundan hidratasyon işlemi uygulanacaktır.

Verilen radyoaktif maddenin böbreklerde ne kadar biriktiği, idrar yolları ve mesane değerlendirilecektir. Bazı hastalarda ise işlem sırasında böbreklerin ikisi ya da birinde enjekte edilen ilacı böbreklerden atamaması durumunda diüretik enjeksiyon yapılacaktır. Diüretik enjeksiyonu ile birlikte böbreklerin nasıl yanıt verdiği izlenmektedir. Hasta hiç kıpırdamadan duracak ve özel kamera yardımıyla idrar yolları görüntüsü kayıt edilecektir. Verilmekte olan maddenin damarlardan hangi hızda geçerek böbreklere ulaşacağı ve böbreklerin nasıl çalıştığı kontrol edilmelidir. Nükleer tıp uzmanı tarafından yapılan bu işlem, sonuçları doktorunuza aynı gün gönderilir. Hasta hareket ettikçe görüntüleme işlemi uzayacaktır.

Sonrası ve Rislleri

Hastalar hemen gündelik hayatlarına dönebilirler. İşlem sonucu ise aynı gün alınmaktadır. Çekim hemen biter bitmez hastanın tuvalete giderek idrarını yaması söylenmelidir. Hastalara verilmekte olan maddenin radyasyon içermesi sebebiyle mutlaka bol sıvı alımına ve sık sık idrara çıkarak vücudundan atması çok önemlidir. Bebeğini emzirmekte olan annelerin ise en az 6 saat boyunca bebeklerine süt vermemeleri gerekiyor. Bazen açılacak damar yolu sebebiyle deri altında kanamalar gerçekleşebilir. Birkaç gün damar yolunun açıldığı yerde morarma bu nedenle olacaktır.

Sonuçları

Elde edilen görüntünün uzman hekim tarafından yorumlanarak idrar organlarının fonksiyonları değerlendirilecektir. Yorumlama sırasında hekimlerin çekim sırasında ne kadar ilaç verdiği ve hastanın pozisyonu da raporun yazılmasında belirtilmelidir. Şayet maddenin böbreklerde toplanması halinde verilecek olan diüretik maddenin çekimin hangi dakikasında enjekte edildiği ve ne kadar edildiği, edilmesi sonrasında böbreklerin çalışma durumuna bakılmalıdır. İdrar organlarının vücuttaki yerini, konumlarını ve şekillerini etkili olarak göstereceği gibi bu işlem sonucunda kan akışının ve boşaltım sisteminin fonksiyonları hakkında da doktor tarafından rapor yazılır.

Doktor tarafından hazırlanacak raporun her zaman için her iki böbreğinde değerlendirilerek ayrı ayrı yazılması gerekiyor. Bazı hastalarda ise sonuçları etkileyecek durumlar olabilir. Hastanın mesanesinin dolu olduğu durumlarda böbreklerin çalışmasını yavaşlatacağı gibi izlenmesine de engel olabilir.