Böbrek Nakli Nedir, Kimler Canlı Verici Olur ve Kimler olamaz

Böbrek nakli nedir, böbreklerin işlevlerini tamamen yitirmesi ile yapılan işlemlerdir. Bu işlemlerin en doğru ve en kaliteli şekilde yapılması önemlidir.

Böbrek Nakli Nedir?

Böbrek nakli yapılabilmesi için böbreklerin çalışamaz duruma gelmiş olması gerekmektedir. Kısaca böbreklerin tamamen kaybedilmesi durumunun oluşması gerekir. Böbrek naklinin yapılabilmesi için uygun olan donörün bulunması şarttır. Böbreklerin yeterli düzeyde kan süzmemesinden dolayı hasta diyalize bağlanır ama böbreklerin işlevlerini yitirmesi ve ömrü bitmesi halinde uygun bir vericinin bulunması ile böbrek nakli işlemi gerçekleştirilir.

Böbrekler insan vücudunda yaşam açısından ve sağlıklı şekilde hayatına devam etmesi açısından önemli bir yere sahiptir. Kan içinde bulunan atıkların atılması görevini üstlenmiş olan böbrek diğer atıklarında idrar yolu ile dışarı atılmasını sağlamaktadır. Böbrekler filtreleme işlemini gerçekleştirme insanların yaşamına devam etmesi imkânsız bir hal alır. İl böbrek nakil işlemleri Dr. Muray tarafından senesinde gerçekleştirilmiştir. Böbrek yetmezliği sonucunda diyaliz ve böbrek nakli işlemleri yapılır. Böbrek nakli eski dönemlere göre kısa sürede yapılmaktadır.

Diyaliz uygulaması böbreklerin işlevlerini gören ve yapay şekilde insan vücudunda kan süzme işlemi yapan bir uygulamadır. Diyalize giren hastalar haftada en az 3 gün boyunca diyalize girerler. Hasta diyalize sık şekilde girse bile diyaliz makineleri bir böbrekten 10 kat daha az kan süzme işlemi yapar. Bundan dolayı böbrek yetmezliği sorunu yaşayan hastalar için en uygun olan ve en etkili olan çözüm nedir, tabii ki uygun verici ile böbrek nakli yapılmasıdır.

Canlı Verici Olmayacaklar ve Canlı Verici Olmanın Avantajları

Canlı verici olmayacak olan kişiler arasında;

• 18 yaşından küçük olan kişiler
• Yüksek tansiyon hastaları ve bu hastalık sonucunda ilaç kullanan kişiler
• Proteinüri
• Şeker hastaları
• Tekrar eden böbrek taşı hastalığı olan kişiler
• Düşük seviyelerde GFRsi olanlar
• Aile içinde şiddetli düzeyde böbrek sorunları, yüksek tansiyon ve diyabet hastası olanlar
• Psikiyatrik hastalık sonucu tedavi gören kişiler
• Tromboemboliz ve tromboz öyküsü olanlar
• Şişman olan kişiler
• Ciddi düzeyde medikal hastalıkları olan kişiler
• Kanser hastalığına sahip olan kişiler
• Böbreklerinde ürolojik şekilde sıkıntısı olanlar
• Mikroskobik hematüri olanlar

Böbrek nakli için canlı verici tercih edilir. Canlı verici olmansın beyin ölümü gerçekleşmiş olan kişilere göre daha çok avantajı bulunur. Bu avantajlar içinde;

• Beyin ölümü olmuş olan vericiden sağlanacak olan ç.psikolojik baskıyı azaltır.
• İnsanlara moral ile destek sağlarlar.
• Nakil yapacak olan ekibe ve hasta olan kişiye nakil zamanına kadar birçok avantaj sağlar.
• Geciken garft fonksiyonun sıklığında azalma
• Beyin ölümü ile alakalı olan stresin yaşanmaması
• Böbrekler daha erken şekilde işlev görmesi
• Hastalar daha kolay şekilde manipülasyon sağlar.
• Uzun dönemde daha iyi sonuçlar
• Kısa dönemde hızlı sonuçlar

Uygun Böbrek Seçimi Nasıl Yapılır ve Böbrek Nakli Sonrasında Nelere Dikkat Edilir?

Böbrek naklinin yapılabilmesi için verici ile alıcı arasında A, B ve 0 kan grubunun uyumunun olması önemlidir. Bu uyum kan naklinde olan uyum gibi olmalıdır. AB kan grubu genel olan alıcıdır, 0 ise genel olan vericidir. Bu doğrultuda böbrek nakli yapılacaksa kesinlikle Rh sistemi kullanılmaz. Rh negatif kana sahip olan bir kişiden Rh pozitif kana sahip olan bir kişi kolaylıkla böbrek alabilir. Böbrek naklinde doku tipinin tanımlanmasınında yapılması gerekir ama böbrek naklinde doku uyumunun muhakkak olması gerekmez. Böbrek nakli olan kişinin ameliyat sonrasında dikkat etmesi gereken noktalar bulunur. Bunlar;

• Tansiyonun takip altında tutulması
• Kilonun takip altında tutulması
• Vücut ısısının takip altında tutulması
• Şeker hastalarının kontrol altında tutulması
• Beslenmeye dikkat etmek
• Günlük olarak 2,5 litre sıvı alımını yapılması
• Böbrek nakli olanların 1 ay boyunca araba kullanmaması gerekir.
• Evcil havyalar ile bir arada bulunulmaması
• Sigara içilmemesi ve içilen ortamdan uzak durulması gerekir.
• Düzenli bir şekilde yürüyüş ve egzersiz yapılmalıdır
• Ağız bakımına dikkat etmek gerekir.
• Diş bakımına dikkat etmek gerekir.

Böbrek Naklinden Sonra ilaç Kullanımın Önemi

Böbreklere yapılacak olan nakil sonrasında doktor tarafından verilen baskılama özelliği bulunan ilaçlar ve geçici şekilde kullanılacak olan antibiyotikler kullanılmaktadır. Doktorlar gerekli görürse kolesterol düşürücü ilaçlar ve tansiyon ilaçları kullanımını da isteyebilir. İlaç kullanımında bağışıklıkları destekleyen ilaçlar kullanılır. Bu ilaçların aksatılmadan ve düzenli bir şekilde kullanılması gerekmektedir.

Kullanılacak olan ilaçların isimleri, nasıl kullanılacağı, miktarları ve hangi zamanlarda kullanılacağı hastaneden taburcu olurken hastaya verilir. Tüm ilaçların en doğru şekilde ve zamanından doz atlamadan ve doz aşımı yapmadan kullanılmalıdır. Doktorların bilgisi olmadan ilaç kullanımının yapılmaması da önemlidir. Bu tarz ilaçların kullanılması büyük sağlık sorunlarının açılmasına sebep olur. Ayrıca sonrasında oluşabilecek olan her türlü sorunda mutlaka doktora başvurmak gerekir. Böbrek naklinde her daim genel sağlığa, bağışıklık sisteminin korunmasına ve beslenmeye dikkat etmek gerekir.