Böbrek Fonksiyonları Bozuklukları İçin Yapılan Test Çeşitleri Nelerdir?

Böbrek fonksiyonları testleri hastalıkların ve böbrek ile alakalı olan hastalıkların değerlendirilmesi açısından kan ile idrardan detaylı bir şekilde yapılır.

Böbrek Fonksiyon Testleri

Böbreklerin temel işlevi insan vücudunda bulunan zararlı maddeleri ve aşırı düzeyde biriken suyu idrar yaparak dışarı atmaktır. Böbrekler bu işlevleri ile kemik yapısına katkı sağlarken kan basıncının da dengede kalmasını sağlar. Böbreklerin diğer görevi de magnezyum, fosfor, kalsiyum, sodyum tarzındaki maddelerin insan vücudunda dengede olmasını sağlamaktır. Aslından sıvı ile mineral dengesi yaratmaktır.

Zararlı olan tüm maddeleri filtreleme yaparak vücuttan atan böbrekler hayati anlamda önem taşır. Bundan kaynaklı olarak böbreklerde oluşacak olan bozukluğu ve fonksiyonların da var olan sıkıntıları fark ettiğiniz anda doktora başvurmanız gerekir.

Bunun için belirti beklemeye de gerek yoktur. Yıllık olarak yapılacak olan temel sağlık kontrollerinde böbreklerin fonksiyonlarının tam anlamı ile yerinde olup olmadığına bakılmalıdır. Böbrek fonksiyonlarını sıkıntıya düşüren hastalıklar ve durumlar zaman içinde belirtilere sebep olur. Bu belirtiler doğrultusunda da böbrek fonksiyon testleri yapılır. Oluşabilecek olan hastalık belirtileri;

• Elektrolit ve sıvı dengesizlikleri
• Kronik ya da akur şekilde gelişen böbrek yetmezliği
• Yüksek tansiyon sorunu
• Kardiyovasküler sistemde oluşan olumsuzluklar
• Hematolojik sistemin bozulması
• Halsizlik
• Cilt renginde oluşan farklılıklar, toprak rengine dönüşüm ve solma
• Böbrek ile alakalı hastalıklardan kaynaklanan ve geçmeyen hıçkırık
• Deri yüzeyinde devam eden ve geçmeyen kaşıntı
• Sinir sisteminde oluşan sorunlardan kaynaklı olarak bilinç kaybı
• Kişilik açısından oluşan farklılıklar
• İştahsızlık
• İshal
• Kusma ve mide bulantısı
• Kanda pıhtılaşma sorunu
• Bağırsakta ve idrarda kanama
• Karbondioksit basıncının düşmesi
• Solunum sıkıntısı- nefes darlığı

Böbrek Fonksiyon Testleri Nelerdir ve Nasıl Yapılır?

Kan Testleri

Üre azotu, kreatinin, HCO3, CI, K, Na seviyelerinin bakılması ile böbrek fonksiyonları üzerinde incelemeler yapılır. Bu testler böbrek fonksiyonlarının incelenmesi adına sık şekilde yapılan testler arasında yer alır. Üre azotu testi BUN olarak da bilinmektedir. Fazla düzeyde protein alımları, akut rahatsızlıklar, kortizan alımı, etrasiklin, hızlı katabolizma, aminoasit infüzyonu, protein alımı tarzındaki akut düzeydeki hastalıklar böbrek hastalıkları daha başlamadan kanda artış gösterir. Normal sağlıklı bir inşadaki BUN değeri 10/ 1’dir.

Olması gereken değerin daha yüksek seviyelerde olması vücutta bulunan sıvıda bir alma olduğunun göstergesi olabilir. Ayrıca bu değerin orantılı şekilde artması da böbrek yetmezliğine işaret ediyor olabilir. Sağlık bir şekilde böbrekleri fonksiyonlarına devam eden kişilerde;

• Üre 20-40 mg/dl
• BUN 10-20 mg/dl
• Kreatinin 0,5-1,2 mEq/lt
• HCO3 22-26 mEq/lt
• Cl 95-105 mEq/lt
• K 3,5-5 mEq/lt
• Na 135-145 mEq/lt aralığında olmalıdır.

Değerlerde var olan değişimler sonucunda koyulacak olan böbrek hastalıklarının türüne göre doktorlar gerekli olan tedaviye başlar. Bu tedavi süreci böbrek yetmezliği ise uzun bir süreç hastayı bekliyor demektir.

İdrar Analizi ve Diğer Değerler

İnsan vücudunda bulunan hastalıkların ve böbrek ile alakalı olan hastalıkların değerlendirilmesi açısından idrar testi yapılması gerekir. İdrar testlerinde böbrek sorunlarının gidişatı ile alakalı olan bilgilerde ortaya çıkar. İdrar sağlıklı bir insan vücuduna üreterler yardımı ile mesaneye kadar gelir. Belli bir seviyeye gelinceye kadar aynı sistemle mesane içinde toplanır. Toplanmanın ardından sfinkter yardımı ile uyarılır ve sonra dışarıya kolay bir şekilde atılır. Bir insan günlük olarak ortalama 1200 ila 1500 ml arasında idrar çıkışı sağlar.

Bu miktarda günlük olarak 150-180 lt ultrafiltrat miktarı bulunur. Bu değerlerin ve diğer değerlerin olması gereken aralıklarda olması böbrek fonksiyonlarının düzgün şekilde çalıştığını gösterir. Ama bazı değerlerde oluşacak olan artmalar ve azalmalar böbrek yetmezliklerine bile yol açabilir. İdrar testi yardımı ile bakılacak olan değer aralıkları;

• İdrar pH’ı- pH 5 ila 6
• Dansite değeri sağlam şekilde çalışan böbrekte1008 ila1030’tür.
• Proteinüri sağlam şekilde çalışan böbrekte150 mg/gün bulunabilir.
• Osmolarite erimiş olan partiküllerin sayısı ile orantılıdır.
• Bakteri 10 daha fazla düzeyde canlı bakteri bulunması bir enfeksiyonun olduğunun belirtisidir.
• Hücresel elemanlar, malin hücreler, bakteri, mantar, yassı epitel hücresi, tübül epitel hücresi, eozinofil, lökosit fazlalıkları görülebilir.
• Silendirler granüller, eritrosit geniş olmalarına dâhilinde farklı şekilde değerlendirilir.