Böbrek Taşı Nedir, Böbrek Taşının Oluşumu Nasıl Engellenir?

Böbrek taşı nedir kısaca, vücutta bulunan zararlı maddelerin dışarıya atılmamasıdır. Oldukça şiddetli düzeyde ağrılara ve sorunlara yol açacaktır.

Böbrek Taşı Nedir?

Böbrek taşı, böbreklerin iç kısmında sertleşmiş olan minerallerdir. Böbrek taşları küçücük buğday tanesi kadar olabileceği gibi ceviz büyüklüğünde de olabilmektedir.  İdrar yardımı ile vücuttan atılması gerekli olan belli başlı maddeler yoğun bir şekilde böbreklerde birikir ve kristal zerrecik şeklinde bir hal alır.

Zaman içinde bu zerrecikler büyüyerek böbrek taşına dönüşür. Bu maddelerin hepsini büyümez bazıları idrar yollarında, böbreklerde ve mesanede herhangi bir sıkıntı yaratmadan dışarıya atılır. Küçük olan böbrek taşları idrar yolu ile kolay bir şekilde vücudu terk edebilirken, büyük olan böbrek taşları idrar yollarında kalıcı hasarlara bile yol açabilir. Büyük taşlar idrar yollarının tıkanmasına sebep oluşturabilir. Böbrek taşları genellikle ileri yaşlarda ve orta yaşlarda meydana gelir.

Erkeklerde kadınlara oranla daha sık şekilde rastlanmaktadır. Böbrek taşını bir kez düşürmüş olan kişilerin tekrardan taş düşürme olasılığı oldukça yüksektir. Vücutlarında zaman içinde tekrardan böbrek taşı oluşur. Özellikle beslenme alışkanlıklarından kaynaklı olarak böbrek taşı hastalığı fazlasıyla artmıştır. Böbrek taşı oluşumuna sebep olan diğer bir etkende sıvı alımının az olmasıdır. Bir insanın günlük olarak böbreklerinin sağlıklı şekilde çalışabilmesi için 2,5 litre su tüketmesi gerekir.

• Bel, kasık, karın ve yanlarda şiddetli düzeyde ağrı
• İdrar renginde bulanıklık ya da kırmızımsılık
• İdrar renginde koku
• Sık şekilde idrara çıkma
• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• İdrar esnasında ağrı, sızlama ve zorlanma

Böbrek Taşı Nasıl tedavi Edilir?

Medikal Tedavi; böbrek taşları 5 mm civarına kadar ise, ağrı kesici, ilaç tedavisi ve bol sıvı alımı ile düşmesi beklenir. Taş boyutu küçük olduğu için idrar yolu ile kolay bir şekilde atılabilir.

ESWL; günümüzde en sık tercih edilen böbrek taşı kırma yöntemidir. Hastanın vücud dışından taşın üzerine şok dalgaları gönderilir ve bu dalgalar taşları kırar. Kırılan taşların bol sıvı desteği ile idrar yolundan dışarı atılması beklenir. Bu uygulamada hafif düzeyde aneztezi ya da sakinleştirici verilir.  Kırılan taşlarının idrar yolu ile atılması işlemi uzun sürebilir. Bu süreç hasta için ağrılı geçeceğinden dolayı doktorlar ağrı kesici desteği verebilmektedir. Ayrıca üreter kanalda kum birikmesi mevcut ise kırılan taşların daha geç düşmesini sağlayabilir. Yani bu uygulama sonrasında mutlaka rutin doktor kontrolleri devam etmelidir. Düşmeyen taşlar için ek tedaviler gerekebilir.

PNL; ESWL uygulaması ile kırılamayan taşların kırılmasıdır. Hastanın bel kısmından 1 cm’lik kesi yardımı ile böbrek taşlarına ulaşılır ve bu taşlar oradan çıkartılır. Genel anestezi uygulaması ile yapılmaktadır. PNL uygulamasına kapalı böbrek taşı ameliyatı da denilmektedir. Ameliyat sonrasında 2 ila 5 gün olmak üzere idrarın dışarıya atılabilmesi için tüp yerleştirilmesi yapılır.

Üretoroskopi; böbrek taşları ESWL uygulaması ile kırılamayıp üreter kanala girmezse bu tedavi yönteminin uygulaması yapılır. İdrar yolundan girilerek uygulanan tedavi de ertesi gün kolay bir şekilde hastaneden taburu olunabilir.

Böbrek Taşını Önlemek Mümkün müdür?

Böbrek taşlarını önlemek mümkün değildir. Beslenme alışkanlıklarımız ve sıvı alımımız ile böbrek taşı oluşumlarını bir nebze olsun azaltabiliriz. Sıvı alımı bu konuda oldukça önemlidir. Yetişkin olan bir kişi sıvı alımını da düzgün şekilde yapıyorsa günlük 2 litre idrara çıkması gerekir.

Sıvı alımı ve idrara çıkma böbrek taşlarının daha kolay şekilde düşmesine olanak sağlar. Meyve ve sebzelerde lif içeriği fazla olanların tüketilmesi daha uygundur. Oksalat açısından zengin olan ıspanak, tere, kakao, roka, buğday ve ceviz tarzındaki yiyeceklerin oldukça az tüketilmesi gerekir. Oksalat insan vücudunda böbrek taşlarının oluşmasına katkı sağlayacaktır. Özellikle hayvansal olan proteinlerin sık şekilde tüketilmemesi gerekir.

Oksalat ile alakalı ve ürik hastalığı olan kişilerin sardalye, kümes hayvanlarının derilerini, karaciğer tüketmemeleri gerekir. Ayrıca tuz tüketimi konusunda da dikkatli olmak gerekir. Günlük olarak tüketilecek olan tuz miktarının 4 gramı geçmemesi önemlidir. Tuz vücutta sıvı tutulumu sağlayacağından dolayı böbrek taşı oluşumuna destek verir.