Hematüri Nedir, Makroskopik Hematüri Nedenleri ve Belirtileri

İdrarda kan hücrelerinin bulunmasına hematüri adı verilir. Kanın miktarına göre açık pembeden koyu kırmızıya kadar renk farklılıkları görülür. Kan bulunan idrar

İdrardaki Kanın Adı Hematüri

Kan bulunan idrar bulanıktır. Cam bir kap içerisinde bekletilirse üst tarafta görece duru, alt tarafta ise kanlı çökeltiden kaynaklı daha koyu renkli ve bulanık olarak gözlemlenir. Hematüri karşımıza iki şekilde çıkar:

1. Makroskopik Hematüri:  Gözle görülebilen idrar kanamalarına makroskopik hematüri adı verilir.  1000 ml idrar içerisinde 1 ml kan bulunması gözle görülebilmesi için yeterlidir. İdrar kola ya da çay rengindedir. Alyuvarların fazla olması durumudur. Hastanın daha hızlı hekime gitmesini sağlar.
2. Mikroskopik Hematüri: Yapılan 3 idrar testinin 2’sinde 3’ten çok kırmızı kan hücrelerinin bulunmasıdır. Alyuvarların miktarının az olduğu durumdur.

Normalde gözle görülen ya da idrar tahlili sonucunda mikroskopla belirlenen herhangi bir kanama olmaması gerekir. Fakat olursa yani idrarda kanama görülürse aksi tespit edilinceye kadar ciddi bir bulgu olarak kabul edilir. Çünkü basit bir üşütmeden kaynaklanan idrardaki kan, üriner sistemde oluşan bir tümör belirtisi de olabilir.

Hematürinin En Belirgin Nedenleri

Hematüriye bir çok neden yol açabilir fakat çoğu ciddi değildir. Mesela; spor, egzersiz sonunda ortaya çıkabilir ve 24 saat içerisinde kaybolur. İdrar kaçırma ve idrarda kan gibi sorunlar hematüri belirtileri arasındadır. Yüksek ateşe ise nadir olarak rastlanır. İdrar kötü kokulu ya da bulanık olabilir. Herhangi bir soruna bağlı olmadan da görülebilir. Ancak ciddi sorunların belirtisi de olabilir. Bunun için Üroloji uzmanına başvurulması gerekir.

Mesane Taşı: Sık sık idrara çıkma isteği fakaz az idrar yapabilme durumudur. İdrarda kan, karın ağrısı, sırtın alt kısmındaki ağrı ve düşük ateş görülebilir.

Böbrek Taşı: Hematüri nedenleri arasında yer alan böbrek taşının ilk belirtisi şiddetli yan ağrısı olan bu rahatsızlık, taşın idrar yolunu bir kısmını tıkamasından ya da hareket etmesinden meydana gelir. Ağrı kasıklara yayılabilir ve bulantı ile kusmaya neden olabilir. Taş idrar yolunda herhangi bir tahrişe neden olduysa idrarda kan görülebilir. Ancak sık taş düşüren hastalar idrarda oluşan kanamanın yine taş düşürmek ile alakalı olduğunu tahmin ederek önemsemezler. Antibiyotik ya da antiseptik ilaçlar kullanarak kedi kendilerini tedavi etmeye çalışırlar. Bu gibi durumlarda ihmal edilmeden doktora danışmak gerekir.

Üretrit: Cinsel yolla bulaşabildiği gibi kişisel temizliğe önem verilmemesinden dolayı ortaya çıkan bakteriyel bir iltihaptır. Karnın alt kısmında bir ağrı ile sarımtrak bir akıntı, idrara fazla çıkma fakat az miktarda kanlı idrar yapma, idrar yapılırken yanma hissi ve kadınlarda cinsel ilişkiye girerken acı olarak görülür.

Glomerülonefrit: Böbreğin kanı süzen yapılarında iltihaplanma olabilir. İdrarda kan görülmesinin yanı sıra ayak bileklerinde ve gözlerin etrafında şişlik, yorgunluk ve nefes darlığı görülür.

Hemolitik Anemi: Yorgunluk, güçsüzlük ve nefes darlığı ile birlikte idrarda kan görülür. Alyuvarların yıkıma uğraması ve yerine yenilerinin hızlı bir şekişde üretilememesi durumunda akyuvarların yok olmasından kaynaklanan bir hastalıktır.

Mesane Kanseri: Hematüri nedenleri arasında bulunan bu hastalığın en belirgin belirtisi idrarda kan bulunmasıdır. Makroskopik olarak görülmesinin yanı sıra mikroskopik seviyede de sıklıkla görülür. Hastalıkğın ileri aşamalardında mesane tahrişi görülerek zor ve sancılı idrar yapmaya neden olur. Aynı zamanda idrar temiz görülerek teşhis ertelenebilir. 50 yaşın üstünde pıhtılı hematüri görülüyorsa bunun en fazla rastlanılan nedeni mesane kanseridir. En sık görülen kanser türleri arasında yer alır.

Tehlikesiz Hematüri: İdrarda kan olmasının dışında başka bir belirti yoktur. İdrar daha kanlı görülmesine rağmen harhangi bir hastalık ya da organ hasarı ile alakası bulunmamaktadır. Bazen çok küçükken ortaya çıkıp zamanla geçebilir. Aynı zamanda ömür boyu sürebilir fakat bir sıkıntı ortaya çıkarmaz.

Özellikle kadınlar sistit yani mesane enfeksiyonu olmaya daha yakındır. Bu sebepten bazı kanamaları da önemsemeyerek, sistitten olduğu düşünülür. Fakat asıl tehlike de nedeni belirlenmeyen ve sistit sanılan durumların ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık problemlerine yol açmasıdır. İdrar yolu ile yapılan müdahaleler, doğum, nörolojik sorunlar ya da herhangi bir yabancı cisimin bulunması da sistit gelişimine sebep olur. İdrarında kan bulunan kişilerin öncelikle doktor kontrolünde tedavi görmeleri gerekir. Önlem olarak da günde en az 6 bardak su tüketilmelidir.

Makroskopik Hematürinin Nedenleri

Altta yatan önemli bir patolojiyi işaret eden Makroskopik Hematüri hastalarının yarısında ürogenital sistem hastalığı görülmektedir. Bu hastalığın belirlendiği kişilerin detaylı bir şekilde ürolojik değerlendirilmesi gerekir. Klinik değerlendirmede,hematüri oluş şekli, pıhtının var olması ve çözel bir şekil alış olması, ağrının yaşanması ve idrarın hangi bölümde olduğu önem taşır. Başlangıçtaki Makroskopik Hematüri üretra kaynaklı olup, çoğunlukta inflamasyona sekonder gözlemlenir. Mesane ve üst üriner sistem kaynaklı olduğunda terminal hematüri mesane boyu ile prostatik üretra kaynaklıdır. Yan ağrıları çoğunlukla üreter taşını gösterir. Ağrısız pıhtılı olan hematürinin en sık sebebi ise mesane kanseridir. Üreterin şeklini alan pıhtılar üst üriner sistem patolojilerinin belirtisidir. Makroskopik hematüri, nedeni hasta olan kişilerin %40’ında altta yatan üriner sistemi tömörü olarak görülür.

Mikroskopik Hematürinin Nedenleri

Mikroskopik hematüri hastalarının %40 oranında altta yatan bir neden bulunmamaktadır. Hematüri her zaman bir hastalık olmamakla birlikte, yapılan araştırmalar doğrultusunda normal insanların %9-%18\’inde hematüriye rastlanabilir. Fiziksel egzersiz, travma ve cinsel aktivite hematüriye sebep olabilir. İdrar örneği verilmeden idrarda kanamaya sebep olan bu aktiviteler mikroskopik hematürinin tanısında sıkıntı çıkarabilir. Verilen 3 idrar örneğinden 2’sinde 3’ten çok eritrosit görülürse mikroskopik hematüri olarak kabul edilir.